Zelfvoorzienend leven: de wereld van off grid wonen

Off grid wonen betekent leven zonder aansluiting op het gewone elektriciteitsnet, waterleiding of riolering. Steeds meer mensen kiezen voor deze manier van leven omdat ze minder afhankelijk willen zijn van grote bedrijven of de overheid. Het idee spreekt aan: leven in vrijheid, je eigen energie opwekken en helemaal zelf bepalen hoe je woont. Maar bij zelfvoorzienend wonen komt veel kijken. Hoe zorg je bijvoorbeeld voor stroom, drinkwater en warmte?

Energie opwekken zonder netaansluiting

Bij wonen buiten het net heb je geen kabels voor stroom in je huis. Je moet dus zelf zorgen voor energie. De meeste mensen die zo leven, kiezen voor zonnepanelen op het dak. Deze panelen zetten zonlicht om in elektriciteit. De stroom wordt opgeslagen in accu’s, zodat je ook ’s avonds of bij slecht weer licht hebt. Soms wordt er gebruikgemaakt van een kleine windmolen. Op plekken waar veel wind is, kan zo’n molen genoeg elektriciteit maken voor een huishouden. Ook een aggregaat kan handig zijn om kort elektriciteit te maken als de zon of wind tegenvalt, bijvoorbeeld in de winter. Toch proberen de meeste mensen die buiten het net wonen zo zuinig mogelijk om te gaan met hun energie. Ze kiezen apparaten die weinig stroom gebruiken, zoals ledlampen, kleine koelkasten en een laptop in plaats van een grote computer.

Eigen water en afval: alles zelf regelen

Wie los van het waternet woont, moet creatief zijn met water. Drinkwater kan komen uit een eigen bron, een diepe put in de grond. Veel mensen vangen regenwater op van het dak in grote tanks. Dat water wordt gezuiverd met een filter, zodat je het kunt drinken, koken of je handen ermee wassen. Soms wordt regenwater alleen gebruikt om de wc door te spoelen of de tuin water te geven, wanneer het filteren te ingewikkeld is. Afvalwater, zoals water uit de douche of afwas, kan vaak via een helofytenfilter worden schoongemaakt. Dit is een plantenfilter dat vuil uit het water haalt. Ook voor het toilet zijn er verschillende oplossingen. Een composttoilet vangt poep en plas op in aparte bakken. Dat kan later als mest worden gebruikt in de tuin, als het helemaal verteerd is. Zo wordt afval op een natuurlijke manier verwerkt en hoeft het niet naar een centrale zuivering.

Warmte en koken zonder gas of stadsverwarming

In een huis zonder aansluiting op het gasnet wordt meestal een houtkachel gebruikt om te verwarmen. Wie het nog schoner wil doen, kiest soms voor een pelletkachel. Daarin worden staafjes van geperste houtkorrels verbrand. Deze zijn iets schoner dan gewoon hout. De hitte van een kachel kan ook gebruikt worden om te koken, al gebruiken de meeste mensen een klein fornuis op gasflessen of elektrisch koken op zonnestroom. Koken op hout vraagt om wat oefening, maar kan prima als je een beetje geduld hebt. In zuinige huizen is goede isolatie extra belangrijk. Wanneer je huis niet goed warm blijft, gaat er veel warmte verloren en moet je veel meer brandstof gebruiken. Een dik pak stro of schapenwol als isolatie houdt de kou buiten, zodat je minder hoeft te stoken. Sommige mensen installeren ook een zonneboiler, die water verwarmt met de zon. Daarmee kun je douchen of de afwas doen zonder veel hout te verstoken.

Leven met de natuur en zelf keuzes maken

Wie kiest voor dit soort wonen, maakt een bewuste keuze om anders te leven. Zelfvoorzienend zijn betekent niet dat je teruggaat naar vroeger, maar dat je zelf bepaalt hoe je woont en wat je gebruikt. Veel mensen die zonder net leven, willen dichter bij de natuur staan. Ze verbouwen bijvoorbeeld hun eigen groente, houden kippen of hebben een kleine moestuin. Ook proberen ze zo min mogelijk spullen te kopen en kiezen ze voor tweedehands of zelfgemaakt. Vrijheid en rust vinden mensen die buiten het gewone systeem wonen erg belangrijk. Toch is het niet altijd makkelijk. Zelf alles regelen kost tijd en energie en vraagt om wat technisch inzicht. Je moet leren omgaan met minder spullen, minder stroom en soms wat ongemak. Maar veel mensen vinden dat het waard, omdat ze zo bewuster en duurzamer leven. Het is ook fijn dat je niet ieder jaar nieuwe rekeningen krijgt van het energiebedrijf of de waterleverancier. Je hebt alles in eigen hand en dat geeft een gevoel van trots en zelfstandigheid.

De voordelen en uitdagingen van wonen zonder aansluitingen

Leven zonder netaansluiting geeft rust, onafhankelijkheid en milieuwinst. Je weet zeker waar je energie en water vandaan komen en leeft vaak dichter bij de natuur. Maar het vraagt ook om doorzettingsvermogen. Je moet technisch wat kunnen en problemen willen oplossen. Soms werkt iets niet, soms heb je weinig stroom of water. Ook mag je niet overal in Nederland zomaar bouwen zonder aansluitingen. Een vergunning krijgen voor een huis zonder normale aansluitingen is soms lastig. Toch zijn er meer plekken waar het wordt toegestaan, bijvoorbeeld op het platteland of in speciale tiny house projecten. In veel gevallen kiezen mensen ervoor om deels zelfvoorzienend te leven: wel eigen stroom en water, maar afval wordt nog via het riool afgevoerd. Zo kun je stap voor stap wennen aan een eenvoudiger leven. Je hoeft niet alles in één keer anders te doen. Veel mensen beginnen klein, verzamelen kennis en groeien langzaam naar helemaal wonen zonder netwerk.

Veelgestelde vragen over off grid wonen

• Wat betekent off grid wonen?

  Bij off grid wonen leef je zonder vaste aansluiting op elektriciteit, waterleiding en riool. Je zorgt zelf voor energie, drinkwater en het verwerken van afval.

• Hoe kom je aan drinkwater als je off grid woont?

  Drinkwater kun je krijgen door regenwater op te vangen en te filteren, of een eigen bron in de grond te slaan. Het gefilterde regenwater of bronwater gebruik je om te drinken en te koken.

• Kun je overal off grid gaan wonen in Nederland?

  Het is niet toegestaan om zomaar overal off grid te wonen. Je hebt een vergunning nodig en daar wordt niet altijd toestemming voor gegeven. Bepaalde locaties maken het wel mogelijk, vooral buiten de stad of op plekken voor tiny houses.

• Is off grid wonen goedkoper dan gewoon wonen?

  De maandelijkse kosten zijn vaak lager, omdat je geen energiekosten hebt. Wel maak je eerst kosten voor zonnepanelen, accu’s, wateropvang en filters. Op de lange termijn kun je geld besparen, maar je moet eerst investeren.

• Hoe los je problemen met energie op als het een tijd slecht weer is?

  Veel mensen slaan extra energie op in accu’s, gebruiken een aggregaat of besparen stroom als het weinig zonnig of winderig is. Het helpt om energiezuinige apparaten te kiezen en slim om te gaan met wat je gebruikt.

• Is off grid wonen lastig als je weinig technisch bent?

  Het kan lastig zijn als je weinig technische kennis hebt, omdat je soms zelf storingen moet oplossen. Maar er is veel informatie te vinden en je leert gaandeweg bij.