Fluctuerende energieprijzen: hoe kan dat?

De gas- en elektraprijzen zijn de afgelopen tijd gestegen en flink ook. We moeten meer betalen voor ons verbruik, en kleine energiebedrijven kunnen soms hun hoofd niet boven water houden. Hoe kan het dat de energieprijzen zo fluctueren?

Vraag en aanbod

Gas en stroom worden door energiebedrijven ingekocht op een beurs. De prijzen verschillen omdat niet iedere winter even streng is, en prijzen bepaald worden door vraag en aanbod. Is er veel reserve, dalen de prijzen en is de energie relatief voordelig. Raken de reserves eerder op dan verwacht, stijgen de prijzen. 

Energieleveranciers die contracten hebben aangeboden voor een vaste energieprijs, kunnen hier dus zowel hun voor- als nadeel mee doen. Is de inkoopprijs lager dan verwacht is dit gunstig, maar stijgt de inkoopprijs alleen maar, zoals de afgelopen tijd aan de hand was, kun je daar uiteindelijk niet meer van bestaan.

De huidige situatie

Dat de energieprijzen zo omhooggeschoten zijn, kent verschillende oorzaken. De afgelopen jaren is de economie flink aangetrokken, waardoor ook de vraag naar energie toenam. De voorraden gas en stroom konden niet aangevuld worden, en de verminderde gaslevering vanuit Rusland deden daar nog eens een schepje bovenop. De gaswinning vanuit Groningen werd verminderd, en door de oorlog in Oekraïne stijgt de gasprijs ook nog een eens keer. 

Voorlopig zal er dus niet zoveel te vergelijken zijn in de zoektocht naar goedkope energie. Energieleveranciers bieden nu weinig tot geen nieuwe energiecontracten aan. Wel is de voorspelling dat de prijzen uiteindelijk tóch weer zullen dalen. Landen zoals Noorwegen hebben de productie omhoog geschroefd, en de voorraad is voldoende. Zo zal dan uiteindelijk de vraag afnemen ten opzichte van het aanbod, en zullen de torenhoge prijzen weer afzakken.

Natuur en politiek

Om terug te komen op de vraag: hoe kan het dat de prijzen van energie zo verschillen? 

Enerzijds hebben we daar geen invloed op en zijn we helemaal afhankelijk van het weer. Is het een koude winter en duurt de winter lang, zit er niets anders op dan meer stoken en dus meer energie gebruiken. Is de winter zacht en hoeven we veel minder en minder lang te stoken, is het aanbod groter dan de vraag. 

Anderzijds zijn politieke spanningen een grote reden voor het veranderen van de prijzen. Gas wordt veel vanuit het buitenland gehaald en ook door Nederland heen vervoerd. Zijn er spanningen tussen landen, kan dat zomaar van invloed zijn op de aanvoer van energie.